Wiek przedszkolny w szczególny sposób sprzyja wzmacnianiu i wzbogacaniu przeżyć, wiedzy i doświadczeń związanych z otaczającą dziecko rzeczywistością. Jest on okresem wzmożonej aktywności poznawczej.
Dzieci w tym okresie charakteryzują się większą samodzielnością i samokontrolą , oraz poszerzonym kręgiem zainteresowań poznawczych (chęcią obserwacji otoczenia, nabywania wiedzy, doświadczania).
Metody służą włączaniu w życie dziecka określonych bodźców i treści wspomagających jego rozwój. Nauczyciel jest pośrednikiem między dziećmi, a światem treści, które włącza w ich działalność, udostępnia bezpośredniemu spostrzeganiu i przekazuje drogą słowną. Dzięki temu wywiera wpływ na kierunek gromadzenia doświadczeń przez dzieci i proces uczenia się w sferze motorycznej, emocjonalnej, percepcyjnej, poznawczej i społecznej.
Zawsze jednak dominuje działanie dziecka, które jest punktem wyjściowym i docelowym we wszystkich metodach wychowania przedszkolnego.